درجستجوي شهرانساني

درشناخت وارزيابی يک شهرانسانی باتوجه به نيازهای جامعه شهری٬بررسی اين عوامل وشرايط ضروری است:

۱.انسان گرايی:دراين مفهوم تاکيدبرنيازهای مشترک انسانی پايه واساس يک شهرانسانی راتشکيل می دهد.انديشه مقابل آن٬عدم شايستگی فقراست که اززمان توماس مالتوس تاامروزبرنگرشهای برخی ازحکومتهامسلط است.سالم ياناسالم بودن شهرباارزيابی چگونگی دسترسی ساکنان شهرهابه نيازهای انسانی مشخص می شود.درارزيابی شهرهادامنه مفهوم انسانگرايی تاتأمين نيازهای گروههای ويژه مانندجوانان٬سالمندان٬ بيماران٬معلولين٬ بيکاران واقليتهای قومی پيش می رود.

۲.انديشه گرايی:انديشمندکسی است که ازجريانهای اجتماعی٬اقتصادی٬سياسی وادبی جامعه ای که درآن زندگی می کندشناخت کافی داشته باشد؛بنابراين درروندتحولات وتغييرات يک شهرانسانی همواره برنقش اين گروه تأکيدمی گردد؛البته دربيشترشهرهای جهان٬بندرت به نقش انديشمندان دربرنامه ريزيهای استراتژيک وسياست گزينی توجه می شود.

۳.ميراث فرهنگی وطبيعی:ميراث يک ملت يايک شهر٬ميراثهای ساخت دست انسان وميراثهای محيط طبيعی راشامل می شود.درهرشهر٬تاريخ مردم شهر٬ويژگيهای شهروندان٬سنتها وآداب ورسوم٬جزءميراثهای شهری است.ارزشهای فرهنگی يک شهر٬دراحساسات٬عواطف وآرمانهای مردم آن مؤثراست.درارزيابی ميراثهای فرهنگی٬گذشته وحال به هم پيوندمی خوردوتوان ارزشهای فرهنگی راپايدارمی سازد.

۴.جهت گيری فرهنگی:دراين جهت گيری برکل فرهنگ وخرده فرهنگهای حوزه شهری بيش ازتهيه امکانات وزيرساختهای فرهنگی تأکيدمی شودودرارزيابی آن٬بايدبه اين نکات توجه شود:آيااين جهت گيری٬ خونگرمی٬مهربانی واحساسات عاطفی شهروندان راتقويت می کند٬يايک جامعه شهری بی روح وسردبه وجودمی آورد؟آياشهربه يک مکان خشن وپرخاشجوتبديل می شود٬يابه سوی همياری وتعاون حرکت می کند؟آيامردم شهرمی تواننداستعدادهای ذاتی خودرابروزدهند٬يادرحالت عدم فعاليت وسکون زندگی می کنند؟

جهت گيری صحيح هنری٬همه هنرهارادريک شهرانسانی به شکوفايی می رساند.جشنواره های هنری٬رقابتهای سالم هنری٬هنرمندان بزرگ ورواج هنرهای مردمی٬همواره موردحمايت نهادهای اجتماعی ومسئولان است.

درسطوح ملی ومحلی٬جهت گيری فرهنگی بايدپاسدارارزشهای مذهبی٬آداب ورسوم محلی وسنتهای باارزش جامعه باشدواقليت های قومی راپذيراباشد.همچنين دريک شهرانسانی يايک جامعه انسانی نسبت به زبان٬فرهنگ٬وهويت تمامی اقوام احترام گذاشته می شودواگراحيانا چنين نشودممکن است که بين اقوام اختلافاتی پيش بيايدوجامعه ای که فرهنگ٬زبان وهويت آن توسط اقوام ديگرموردبی احترامی وياتحريف واقع می شودبه مبارزه باجامعه تک محوربرمی خيزد.

۵.پيشروگرايی:دراين تفــــکر٬شهرانســــانی مـــی تواندعــــقايدجديدراجذب کندوآنراباشرايط محيطی٬ملی واجتماعی خودتطبيق دهد٬ياباايجادتغييراتی درآن٬درنوآوری عقايدپيشگام باشد.

۶.جهت گيری بين المللی:دراين جهت گيری٬شهربه دورازهرگونه انجمادفکری وپيش داوری ازمبادلات فرهنگی٬ اقتصادی ورويدادهای بين المللی اطلاع می يابد وباديگرکشورها پيوندمی خورد.دراين ارزيابی٬به نحوه زندگی اقليت های قومی وتوريستهای خارجی نيزتوجه می شود.البته دولتهانبايدبيش ازاندازه دراين جهت گيريها عقايدونظرات خودرااعمال کنندچراکه اين عامل باعث می شودکه مردم شهرياکشوری به مردم شهرياکشورديگربدبين باشديابی جهت نسبت به آن خوشبين باشد٬درحاليکه ممکن است درواقعيت عاملی وجودنداشته باشدکه نسبت به آن شهرهاياکشورهاخوشبين يابدبين بود.

۷.جهت گيری آموزشی:تأمين امکانات برای آموزش عالی وتأمين تخصصهاوميزان اعتبارات دانشگاهی٬ياضعف امکانات درآموزش عالی وتحصيلات ابتدايی ومتوسطه ازمواردی است که دراين ارزيابی بررسی می شود.همچنين اين امکانات بايددرسطح شهر برای همه مورداستفاده باشدوفقط تنها عده ای به آن دسترسی نداشته باشند.ونيزاين آموزش بايدباخصوصيات فرهنگی آن شهرمطابق باشددرغيراين صورت باعث خواهدشدمردم ازخودبيگانه شوند.

۸.حهت گيری علمی:جهت گيری علمی باتوجه به توان مؤسسات تحقيقاتی٬علمی وتخصصی صورت می گيردودرارزيابی آن٬اعتبارعلمی اين مؤسسات٬علوم دانشگاهی وميزان فعاليت استادان موردنظراست.

۹.جهت گيری اقتصادی:دراين جهت گيری٬ميزان توان شهردرفراهم ساختن اقتصادی شهروندانارزيلبی می شودوآينده اقتصادی شهردربلندمدت پيش بينی می گردد.البته لزوم توجه به برنامه ريزی اقتصادی دراين مبحث آشکارمی گرددچراکه هدف اصلی برنامه ريزی شهری فراهم نمودن رفاه برای مردم است واين هدف بابرنامه ريزی های اقتصادی واجتماعی ممکن است نه بابرنامه ريزی های فيزيکی وکليشه ای.

۱۰:ارتباطات:استانداردراهها٬خطوط آهن٬خطوط هوايی ورسانه های گروهی٬ازملاکهی شهرانسانی است.دراين موردهم بايدبه اصل اولويت قائل بوديعنی مکانی که دارای تراکم زياداست دراولويت قرارداردنه مکانی که دارای مسؤولان وشخصيت های بانفوذشهری است.

۱۱.جهت گيری محيطی:ايجادپارکها٬فضای سبز٬سياست کنترل آلودگی های محيطی وتأمين آب سالم٬جهت گيری سياست محيطی رادرشهرانسانی نشان می دهد.بابرنامه ريزی مناسب فضايی اين مطلوبيتهابايددرشهربه درستی توزيع گردد.

۱۲.تأمين امکانات بهداشتی ودرمانی:دسترسی همه طبقات شهری به امکانات بهداشتی ودرمانی ازمعيارهای مهم درشناخت شهرانسانی است.

۱۳.روح اجتماعی:دراين مفهوم٬پيونداستواروپايداراجتماعی٬بين همه گروههاوطبقات جامعه موردنظراست.

۱۴.روحانيت:شهرانسانی بايد به صورتی سازمان يابدکه درآن معنويت وروحانيت مردم شهرتقويت شودوپيروان مذاهب واديان٬دراجرای مراسم مذهبی ازآزادی کاملی برخوردارباشند.

روندبرنامه ريزی شهری با توجه به معيارهای يک شهرسالم لازم است ازعقايدروشنفکران٬هنرمندان٬علمای مذهبی وگروههای سالم سازی محيط زيست تأثيرپذيرد.

۱۵.عدالت اجتماعی:شهرانسانی شهری است که عدالت اجتماعی همه زوايای آن رابپوشاندوميان طبقات وقشرهای اجتماعی تفاوتی قائل نشود.دراين صورت همگان فرصت آن رادارندکه ازتحرک اجتماعی استفاده کرده وهمواره پيشرفت بکنند.